|
|
Mặc dù đã tránh được nguy cơ suy thoái, song nhiều tổ chức quốc tế lớn nhận định, kinh tế toàn cầu tiếp tục đối mặt với nhiều cơn gió ngược trong năm 2024. Tăng trưởng vì thế sẽ tiếp tục chậm lại.
Tăng trưởng chậm lại
Trong Báo cáo Thực trạng và Triển vọng kinh tế thế giới năm 2024 công bố hôm 4/1, Liên hợp quốc dự đoán tăng trưởng toàn cầu sẽ chậm lại từ mức ước tính 2,7% vào năm 2023 xuống còn 2,4% vào năm 2024.
Báo cáo cũng chỉ ra một thời gian kéo dài với các điều kiện tín dụng chặt chẽ hơn và chi phí vay cao hơn đã gây ra những trở ngại mạnh mẽ cho nền kinh tế thế giới, vốn đang gánh trên vai một gánh nặng nợ nần và cần nhiều đầu tư hơn để vực dậy tăng trưởng, chống biến đổi khí hậu và đẩy nhanh tiến độ hướng tới các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs).
Theo dự báo của Liên hợp quốc, Mỹ - nền kinh tế lớn nhất thế giới dự kiến sẽ chỉ tăng trưởng 1,4% trong năm 2024, thấp hơn nhiều so với mức 2,5% của năm 2023. Nguyên nhân chủ yếu do chi tiêu tiêu dùng, động lực chính của nền kinh tế, có thể sẽ suy yếu do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm lãi suất cao và thị trường lao động đang yếu đi.
Trong khi Trung Quốc được dự báo sẽ giảm tốc vừa phải với mức tăng trưởng ước tính đạt 4,7% vào năm 2024, giảm so với mức 5,3% của năm 2023. châu Âu và Nhật Bản cũng phải đối mặt với những thách thức với tốc độ tăng trưởng được dự báo ở mức 1,2% cho cả hai khu vực vào năm 2024.
Báo cáo Triển vọng kinh tế của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) được công bố hồi cuối tháng 11/2023 cũng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ chậm lại một chút trong năm 2024, nhưng nguy cơ hạ cánh cứng đã giảm bớt. Cụ thể, OECD dự báo, tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm tốc nhẹ từ 2,9% trong năm 2024 xuống 2,7% vào năm 2024 trước khi tăng lên 3,0% vào năm 2025.
Trong đó OECD dự báo tăng trưởng của Mỹ sẽ giảm từ 2,4% trong năm 2023 xuống còn 1,5% vào năm tới. Trong khi tăng trưởng của Trung Quốc cũng được dự báo sẽ chậm lại từ mức 5,2% trong năm 2023 xuống còn 4,7% trong năm 2024 do nước này phải vật lộn với bong bóng bất động sản đang xì hơi và người tiêu dùng tiết kiệm nhiều hơn trước những bất ổn ngày càng lớn về triển vọng. Tuy nhiên tốc độ tăng trưởng của khu vực đồng euro được dự kiến sẽ tăng từ 0,6% trong năm 2023 lên 0,9% vào năm 2024 và 1,1% vào năm 2025.
Tương tự trong Báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới (World Economic Outlook – WEO) được công bố hồi tháng 10/2023, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cũng dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ chậm lại từ mức 3% trong năm 2023 xuống còn 2,9% trong năm 2024, giảm 0,1 điểm phần trăm so với dự báo mà tổ chức này đưa ra hồi tháng 7.
Nhiều cơn gió ngược
“Triển vọng ngắn hạn ảm đạm dựa trên lãi suất cao liên tục, xung đột leo thang hơn nữa, thương mại quốc tế trì trệ và thảm họa khí hậu ngày càng gia tăng, tất cả đều đặt ra những thách thức đáng kể đối với tăng trưởng toàn cầu”, Báo cáo của Liên hợp quốc chỉ ra những rủi ro đối với kinh tế toàn cầu trong năm 2024.
Quả vậy, mặc dù các tổ chức quốc tế đều có chung dự báo, lạm phát sẽ tiếp tục hạ nhiệt trong năm 2024. Cụ thể Liên hợp quốc dự báo lạm phát toàn cầu sẽ giảm hơn nữa, từ mức ước tính 5,7% vào năm 2023 xuống còn 3,9% vào năm 2024. Trong khi IMF dự báo, lạm phát chung tiếp tục giảm tốc, từ mức 5,9% trong năm 2023 xuống còn 4,8% vào năm 2024. Tuy nhiên lạm phát này vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của nhiều NHTW lớn, bao gồm cả Fed, vì vậy nhiều khả năng các NHTW lớn sẽ tiếp tục duy trì lãi suất cao trong một thời gian.
Theo Liên hợp quốc, tăng trưởng đầu tư ở cả các nền kinh tế phát triển và đang phát triển chậm lại đáng kể do bất ổn kinh tế, gánh nặng nợ cao và lãi suất tăng. Trong khi, thương mại quốc tế đang mất dần vai trò là động lực tăng trưởng, với tốc độ tăng trưởng thương mại toàn cầu giảm xuống 0,6% vào năm 2023 và chỉ phục hồi lên 2,4% vào năm 2024.
IMF cũng chỉ ra những rủi ro chính đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm 2024. Thứ nhất, cuộc khủng hoảng bất động sản có thể ngày càng sâu sắc hơn ở Trung Quốc. Theo IMF, đây là “một rủi ro quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu”. Thứ hai, giá hàng hóa có thể trở nên biến động hơn dưới những căng thẳng địa chính trị mới và những gián đoạn liên quan đến biến đổi khí hậu.
Thứ ba là lạm phát. Mặc dù cả lạm phát cơ bản và lạm phát toàn phần đều giảm nhưng chúng vẫn ở mức cao khó chịu. Thậm chí, với thị trường lao động thắt chặt, lượng tiết kiệm dư thừa ở một số quốc gia và diễn biến bất lợi của giá năng lượng, lạm phát có thể trở nên nghiêm trọng hơn, đòi hỏi các NHTW phải có hành động mạnh mẽ hơn nữa. Cuối cùng vùng đệm tài chính đã bị xói mòn ở nhiều quốc gia với mức nợ tăng cao, khiến các quốc gia này dễ bị tổn thương hơn trước khủng hoảng và đòi hỏi phải có sự tập trung mới vào việc quản lý rủi ro tài chính.
Trong phát biểu mới đây, bà Gita Gopinath - Phó giám đốc điều hành thứ nhất của IMF còn cảnh báo về sự phân mảnh trong nền kinh tế toàn cầu và thiệt hại có thể lên tới 2,5% đến 7% GDP toàn cầu nếu nền kinh tế thế giới chia thành hai khối. |
|
